مقالات

هایپر ائوزینوفیلی در ارتباط با نئوپلاسم های مایلوئیدی و لنفوئیدی

نویسنده : ناهید نصیری ، حبیب اله گل افشان
تاریخ انتشار : 1402/01/07
ائوزینوفیلی در غیاب آلرژی، آسم، واکنش‌های دارویی، عفونت‌های انگلی و بیماری‌های بافت پیوندی می‌تواند نشانگر اختلالات کلونال ائوزینوفیل یا لنفوم و یا اختلالات مایلوپرولیفراتیو باشد. هایپرائوزینوفیلی با تداوم بیشتر یا مساوی 1500 ائوزینوفیل در هر میلیمتر مکعب خون یا بیشتر از 20% ائوزینوفیل در مغز استخوان ممکن است در بسیاری از موارد واکنشی یا کلونال مشاهده شود که نتیجه آن تهاجم به ارگان‌ها و ترشح گرانول‌ها و نارسایی چند ارگانه می‌باشد. برای بیمار مبتلا به هایپرائوزینوفیلی نخست باید علل واکنشی از قبیل آلرژی، آسم، داروها، عفونت‌ها، اختلالات اتوایمیون و یا تومورهای بافت توپر را مورد بررسی قرار داد. چنانچه علل واکنشی یافت نگردید ائوزینوفیلی اولیه را بایستی مد نظر قرار داد. منبع : مجله آزمایشگاه و تشخیص

عفونت‌های قارچی دستگاه عصبی مرکزی - بخش اول

نویسنده : محمد قهری
تاریخ انتشار : 1402/01/07
گونه‌های کاندیدا اگر چه از پاتوژن های نادر سیستم اعصاب مرکزی هستند، می‌توانند در مننژها و بافت پارانشیمال مغز ایجاد عفونت کنند. اکثر موارد کاندیدیازیس سیستم اعصاب مرکزی با کاندیدیازیس تهاجمی یا منتشره در ارتباط است. فرم دیگر عفونت کاندیدایی سیستم اعصاب مرکزی به صورت عوارض بعد از عمل روش‌های نوروسرجیکال به ویژه قرار دادن شانت ونتریکولوپریتونئال است. حدود نیمی از بیمارانی که در اثر کاندیدیازیس تهاجمی می‌میرند مدارکی دال بر گرفتاری CNS دارند. منبع : مجله آزمایشگاه و تشخیص

تبیین نظام تاب آوری در آزمایشگاه‌های بالینی: یک مطالعه مروری مفهومی

نویسنده : حسین درگاهی ، محمد حسین کتابچی خونساری
تاریخ انتشار : 1402/01/07
آزمایشگاه‌های بالینی به عنوان یکی از سازمان‌های بهداشتی درمانی همواره با بحران‌ها و اتفاقات و پاندمی های مختلفی مواجه هستند. این عوامل می‌تواند شرایط کاری آن‌ها را با استرس‌ها و شوک‌های فراوانی همراه کند. آزمایشگاه‌های بالینی به منظور مقابله و مواجهه با بحران‌ها و پاسخگویی به موقع به آن‌ها، نیازمند ایجاد نظام تاب آوری می‌باشند. لذا پژوهش حاضر با هدف تبیین نظام تاب آوری در آزمایشگاه‌های بالینی انجام شد. منبع : مجله آزمایشگاه و تشخیص

بررسی مروری بیومارکرها در تشخیص سرطان مثانه

نویسنده : ناهید عین الهی ، پریا محمد یاری، درسا موسوی خطیبی
تاریخ انتشار : 1402/01/07
سرطان مثانه جزو ده سرطان شایع و ده دلیل اصلی مرگ و میر ناشی از سرطان در جهان است. در حال حاضر تومورهای مثانه با استفاده از ترکیبی از روش‌های سیستوسکوپی و سیتولوژی تشخیص و پیگیری می‌شوند. به علاوه سرطان مثانه اغلب عود می‌کند و اگر پس از درمان اولیه به دقت پایش نشود، می‌تواند پیشرفت کند. پایش دائمی بیمار با سیستوسکوپی که روشی تهاجمی است، سرطان مثانه را به بیماری پرهزینه‌ای تبدیل کرده است. منبع : مجله آزمایشگاه و تشخیص

ارتباط ترکیب میکروبیوتای روده با پولیپ آدنوماتوز کولون

نویسنده : حبیب ضیغمی ، محمدرضا اسرافیلی
تاریخ انتشار : 1402/01/07
میکروبیوتا مجموعه‌ای از میکروارگانیسم‌ها است که در حفره دهان، دستگاه تنفسی و روده موجودات چند سلولی زندگی می‌کند. میکروبیوتا اثرات فیزیولوژیکی و پاتولوژیک متعددی را بر ارگانیسمی که در آن به سر می‌برد اعمال می‌کند. توجه فزاینده‌ای به تعامل میزبان و میکروبیوتا معطوف شده است، که بسیار به توسعه سرطان زایی مرتبط است. تغییرات ایجاد شده در ترکیب میکروبیوتا همراه با دیس بیوزیس، زیستگاه گوارشی نامتعادلی را برای میکروبیوتا فراهم کرده است که باعث تولید متابولیت های غیرطبیعی می‌شود. پولیپ‌های آدنوماتوز یکی از نشانه‌های رایج سرطان کولورکتال، دومین علت اصلی مرگ و میر ناشی از سرطان زایی در سراسر جهان در نظر گرفته می‌شوند. منبع : مجله آزمایشگاه و تشخیص

نقش ژنتیک در ابتلا به آلزایمر

نویسنده : داریوش فرهود، هانیه پورکلهر، بهاره تاجیک
تاریخ انتشار : 1402/01/07
بیماری آلزایمر یک اختلال عصبی پیشرونده است که باعث کوچک شدن مغز (آتروفی) و مرگ سلول‌ها های مغز می‌شود. بیماری آلزایمر شایع‌ترین علت زوال عقل است و سبب کاهش مهارت‌های تفکر و رفتارهای اجتماعی فرد می‌شود. بیماری آلزایمر بیشتر در افراد بالای 65 سال دیده می‌شود. خطر ابتلا به بیماری آلزایمر و سایر انواع زوال عقل با افزایش سن افزایش می‌یابد و تخمین زده می‌شود که از هر 14 نفر بالای 65 سال، یک نفر و از هر 6 نفر بالای 80 سال یک نفر به آن مبتلا شوند. اما حدود 1 نفر از هر 20 نفر مبتلا به آلزایمر زیر 65 سال سن دارند. این بیماری آلزایمر زودرس یا جوان نامیده می‌شود. تقریباً 8/5 میلیون نفر در ایالات متحده با 65 سال سن و بالاتر با بیماری آلزایمر زندگی می‌کنند. از این تعداد 80 درصد 75 سال و بالاتر هستند. از حدود 50 میلیون نفر مبتلا به زوال عقل در سراسر جهان، بین 60 تا 70 درصد به بیماری آلزایمر مبتلا هستند. منبع : مجله آزمایشگاه و تشخیص

بیومولکولی به نام سسترین

نویسنده : فریبا نباتچیان ، هلیا زمانی محمودی ، نگین داودی
تاریخ انتشار : 1402/01/07
سسترین ها (Sesns)، پروتئین های متابولیک القاء کننده استرس بسیار حفاظت شده، برای محافظت از ارگانیسم ها در برابر محرک های مضر مختلف از جمله آسیب DNA، استرس اکسیداتیو، استرس شبکه آندوپلاسمی (ER) و هیپوکسی شناخته شده اند. سسترین ها متابولیسم را عمدتا از طریق فعال ‌سازی پروتئین کیناز وابسته به AMP (AMPK) و مهار هدف پستانداران کمپلکس راپامایسین 1 (mTORC1) تنظیم می ‌کند. سسترین ها همچنین نقش محوری در فعال سازی اتوفاژی و مهار آپوپتوز در سلول های طبیعی ایفا می کند، منبع : مجله آزمایشگاه و تشخیص

ارزیابی تست های ژنتیک

نویسنده : شهرام نعمتی
تاریخ انتشار : 1402/01/07
تست های ژنتیکی به جهت یافتن تغییرات در سطح ژنوم مورد استفاده قرار می گیرند. برای دستیابی به این اطلاعات روش های مختلفی طراحی شده است که تغییرات فوق را در سطح کروموزوم،‌ ژن و یا حتی پروتئین مورد مطالعه قرار می دهند. در همین ارتباط در سال 2000 به مدت چهار سال پروژه ای به نام ACCE در مرکز مبارزه و پیشگیری از بیماری ها (CDC) با هدف ارزیابی اطلاعات به دست آمده از آزمایش های مبتنی بر DNA راه اندازی گردید. در این مطالعه ارزش داده ای حاصل از تست ژنتیکی در چهار حوزه مشتمل بر (Analytic validity)، اعتبار سنجی بالینی (Clinical validity)، کاربردپذیری بالینی(Clinical utility) و جنبه های اخلاقی، قانونی و اجتماعی (Ethical, legal & social implication) مورد بررسی قرار گرفته شده است. منبع : مجله آزمایشگاه و تشخیص

بررسی پروفایل miRNA در انواع سرطان تیروئید

نویسنده : رضا نکوئیان ، عطیه محمدی
تاریخ انتشار : 1402/01/07
سرطان تیروئید که به عنوان رایج ترین سرطان در بین انواع سرطان های غدد درون ریز بدن شناخته می شود، شیوع رو به رشدی را طی چند دهه اخیر به همراه داشته است. از طرفی، تنها درصد کمی از موارد ابتلا با بدخیمی همراه بوده و اکثر آن ها جز تومور های خوش خیم محسوب می شوند. لذا قدم اول جهت مدیریت صحیح این نوع سرطان، افتراق تومورهای بدخیم از خوش خیم و اتخاذ روش های درمانی متناسب با هر نوع از آن ها می باشد که امروزه تلاش می شود از نشانگرهای زیستی بدین منظور استفاده شود. منبع : مجله آزمایشگاه و تشخیص

نوروفیبروماتوز، انواع آن و چشم انداز درمانی

نویسنده : داریوش فرهود، هانیه پورکلهر
تاریخ انتشار : 1402/01/07
نوروفیبروماتوز یک اختلال ژنتیکی است که باعث ایجاد تومور در بافت عصبی می شود. این تومورها می توانند در هر بخش از سیستم عصبی، از جمله مغز و نخاع و اعصاب رشد کنند. ژن بیماری می تواند از یک والد طی توارث اتوزومال بارز به فرزند منتقل شود. یا می تواند به خاطر جهش خودکار یک ژن اتفاق افتد. یک والد مبتلا به نوروفیبروماتوز، 50% شانس انتقال ژن ها به هر کدام از فرزندان خود را دارد. منبع : مجله آزمایشگاه و تشخیص

نقش ژنتیک در اندومتریوز

نویسنده : مهدیه یاوری، صادق ولیان بروجنی
تاریخ انتشار : 1402/01/07
اندومتریوز یک بیماری مزمن است که 10 تا 15 درصد از زنان در سال های باروری را تحت تاثیر قرار می دهد و بین 25 تا 35 سالگی به اوج خود می رسد. در این بیماری بافت اندومتر رحم در خارج از آن تشکیل شده و رشد می­ کند. مطالعات خانوادگی و بررسی دوقلوها نشان می دهد که اندومتریوز در بین افراد خویشاوند فرد مبتلا بیشتر بروز می ­کند. بررسی ­ها بر روی نقش ژنتیک و محیط در بروز اندومتریوز نشان می دهد که این بیماری از تداخل بین ژنتیک و محیط ناشی می شود. منبع : مجله آزمایشگاه و تشخیص

بررسی مروری سیکل سلولی و آپاپتوز

نویسنده : ندا کاظمی مطلق، جاوید تقی نژاد، شهرزاد صالحی، مهدی حسین زاده، فرناز یوسفی
تاریخ انتشار : 1402/01/07
تکثیر غیر طبیعی سلول ها از مشخصه های سرطان می باشد. تکثیر سلولی فرآیندی است که طی آن از یک سلول، دو سلول دختری حاصل می شود. هر یک از این سلول های دختری می توانند خود دو سلول دختری را ایجاد کنند. این مراحل را سیکل سلولی می گویند اما آپوپتوز یک فرآیند شدیدا تنظیم شده مرگ سلولی است که نه تنها در توسعه شکل و مورفوژنز بلکه در کنترل تعداد سلول ها و خلاص شدن از سلول های آسیب دیده نقش دارد و بنابراین نقش مهمی در مهار تومور ایفا می کند. منبع : مجله آزمایشگاه و تشخیص

مارکرهای سرمی ارزیابی هیپرگلیسمی در دیابت شیرین

نویسنده : محمد علی تخشید ، ریتا عرب سلغار
تاریخ انتشار : 1402/01/07
شواهد بالینی نشان دهنده ارتباط عوارض دیابت شیرین (Diabetes Mellitus) با وضعیت کنترل گلیسمی بیماران است. از این رو ارزیابی شرایط گلیسمی در مدیریت این بیماری بسیار مهم است. هموگلوبین A1c (HbA1c) متداول ترین روشی است که برای بررسی وضعیت گلیسمی بیماران دیابتی مورد استفاده قرار می گیرد. مقدار HbA1c تحت تاثیر میزان عوامل مداخله گر مختلف از جمله بقا گلبول های قرمز و هموگلوبینوپاتی قرار می گیرد و در چنین مواردی نتایج قابل اعتمادی را به دست نمی دهد. منبع : مجله آزمایشگاه و تشخیص

چالش های نظارت بر آزمایشگاه های پزشکی در همه گیری کرونا

نویسنده : مجیدرضا خلج زاده، کاظم وطن خواه یزدی، زهرا ملک پور، علی موسوی، راحله عباد نظامی، مریم موحد
تاریخ انتشار : 1402/01/07
با شروع همه گیری کرونا ویروس جدید در سال 2019 میلادی از شهر "ووهان" (Wuhan) چین و تایید و اعلام هشدار وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ایران در خصوص آن در بهمن ماه سال 1398و با توجه به اهمیت تشخیص آزمایشگاهی به موقع کرونا ویروس جدید، تعدادی از آزمایشگاه های بخش دولتی و خصوصی مسئولیت تشخیص مولکولی این ویروس را به تدریج عهده دار شدند. مروری بر رخدادهای این دوران می تواند نقاط قوت و ضعف تصمیم گیری ها و اقدامات انجام شده و چالش های این مسیر را در مرحله اجرا و از دیدگاه نظارتی بیان نماید. منبع : مجله آزمایشگاه و تشخیص

ارزیابی سطح سرمی Mannose binding lectin-2, Tenascin-C در بیماران مبتلا به بیماری عروق کرونری (CAD)

نویسنده : فریبا نباتچیان، مریم رستمی، نگین داودی
تاریخ انتشار : 1402/01/07
بیماری قلبی عروقی (CVD) یکی از علل اصلی مرگ و میر در سراسر جهان است و شیوع آن نسبت به دهه های گذشته تا حدودی به دلیل پیری جمعیت جهان همچنان در حال افزایش است. CVD آترواسکلروتیک در سنین بسیار پایین شروع می شود و در طول زمان پیشرفت می کند و فرصت کافی برای غربالگری و تشخیص زودهنگام این بیماری را می دهد. منبع : مجله آزمایشگاه و تشخیص

گذاری بر فرهنگ هزینه کیفیت در آزمایشگاه ‌های پزشکی: یک مطالعه مروری حیطه‌ ای

نویسنده : حسین درگاهی
تاریخ انتشار : 1402/01/07
فرهنگ سازمانی بر روی عملکرد سازمان ‌ها تاثیر دارد و باعث ارتقای کیفیت و بهره‌ وری آن ‌ها می ‌شود. فرهنگ کیفیت نیز مجموعه ‌ای از فرهنگ سازمانی است که هدف آن ارتقای مستمر کیفیت و تضمین کننده تحقق کیفیت مطلوب در آزمایشگاه‌ های پزشکی است. بدون صرف هزینه، ارتقای خدمات آزمایشگاهی امکان ‌پذیر نیست. به دلیل منابع محدود و فقدان یک دیدگاه راهبردی در زمینه پیشگیری از هدر رفت منابع، ضروری است تا مدیریت آزمایشگاه‌ های پزشکی با چگونگی مصرف و منابع که از ایجاد کیفیت نامطلوب جلوگیری می ‌کند، آشنایی داشته باشند. لذا این پژوهش با هدف تحلیل فرهنگ هزینه کیفیت در آزمایشگاه‌ های پزشکی از طریق یک مطالعه مروری حیطه ‌ای و چگونگی استقرار فرهنگ هزینه کیفیت در این نوع سازمان ‌ها است. منبع : مجله آزمایشگاه و تشخیص

نقش miRNA ها به عنوان بیومارکرهای تشخیصی و درمانی در سرطان های مختلف

نویسنده : مهتا مظاهری، مهدیه یاوری، سهیل بهروش، هانیه علی حسینی، فاطمه عبدی، زهرا دشتی، زهرا احمدنیا، مهدیه مهرور
تاریخ انتشار : 1402/01/07
با توجه به شمار روز افزون قربانیان سرطان و پیچیدگی این بیماری در تشخیص، پیش آگاهی و درمان، ما را بر آن داشته است که در این مقاله مروری به یکی از فاکتور های کمک کننده و امیدوار کننده در تشخیص و درمان سرطان بپردازیم. میکرو ریبونوکلئیک اسیدها (miRNA ها)، ریبونوکلئیک اسیدهای غیر کد کننده ای هستند که از نظر تکاملی محافظت شده هستند و دارای طولی برابر 25-18 نوکلئوتید می باشند. منبع : مجله آزمایشگاه و تشخیص

ارتباط بین میکروبیوتای روده و دیابت نوع دو

نویسنده : المیرا سعیدی، حبیب ضیغمی
تاریخ انتشار : 1402/01/07
به دنبال شیوع بیماری های متابولیک در سراسر جهان، دیابت به عنوان شایع ترین بیماری غددی رو به افزایش می باشد. همچنین دیابت پنجمین عامل مرگ و میر در جهان به شمار می آید. بیماران دیابت نوع 2 حدود 90% مبتلایان به دیابت را به خود اختصاص می دهند. مطالعات انجام شده در طی سال های گذشته ارتباط قابل توجهی بین میکروبیوتای روده، دیس بیوزیس روده و ایجاد سندروم متابولیک را نشان می دهد. منبع : مجله آزمایشگاه و تشخیص

مروری بر معیارهای آزمایشگاهی و کلینیکی در تشخیص بیماری سیستمیک لوپوس اریتماتوز

نویسنده : فاطمه نصری ، صدیقه شریف زاده
تاریخ انتشار : 1402/01/07
بیماری Systemic Lupus Erythematosus (SLE) یک بیماری خود ایمن همراه با درگیری ارگان های مختلف است که تشخیص زود به هنگام بیماری در شروع درمان موثر است. فردی که با احتمال داشتن بیماری SLE به پزشک مراجعه می کند بایستی تاریخچه کلینیکی و آزمایش های ایمونولوژیکال به طور دقیق برای بیمار بررسی شود تا بتوان متعاقبا پارامترهای هماتولوژیک و کلیوی بیمار را ارزیابی کرد. منبع : مجله آزمایشگاه و تشخیص

عفونت های قارچی مجاری تنفسی-بخش پایانی

نویسنده : محمد قهری
تاریخ انتشار : 1402/01/07
بخش دیگری از عفونت های قارچی دستگاه تنفس به میکوزهای اندمیک مربوط می شود که در اثر عوامل قارچی موسوم به قارچ های دیمورفیک به وجود می آیند. این میکوزها شامل کوکسیدیوئیدومایکوز، بلاستومایکوز، پاراکوکسیدیوئیدومایکوز، هیستوپلاسموز، اسپوروتریکوز و پنی سیلیوز می باشند. میکوزهای ناشی از عوامل فرصت طلب بیماریزای دیگری مثل کریپتوکوکوس نئوفرمنس، کاندیدا و تریکوسپورون نیز در اینجا مرور می شوند. منبع : مجله آزمایشگاه و تشخیص