کلیه‌های شما فیلترهایی هستند که معمولاً اجازه نمی‌دهند پروتئین زیادی از آن عبور کند. هنگامی که بیماری کلیوی به آنها آسیب می رساند، پروتئین هایی مانند آلبومین ممکن است از خون شما به ادرار شما نشت کند. افراد مبتلا به پروتئینوری مقادیر غیرعادی بالایی پروتئین در ادرار خود دارند. این وضعیت اغلب نشانه بیماری کلیوی است
به گزارش سلامت نیوز به نقل از وب ام دی، افراد مبتلا به پروتئینوری مقادیر غیرعادی بالایی پروتئین در ادرار خود دارند. این وضعیت اغلب نشانه بیماری کلیوی است .
کلیه‌های شما فیلترهایی هستند که معمولاً اجازه نمی‌دهند پروتئین زیادی از آن عبور کند. هنگامی که بیماری کلیوی به آنها آسیب می رساند، پروتئین هایی مانند آلبومین ممکن است از خون شما به ادرار شما نشت کند. هنگامی که بدن شما پروتئین بیش از حد تولید می کند، می توانید پروتئینوری داشته باشید.
بیماری کلیوی اغلب علائم اولیه ندارد. پروتئین موجود در ادرار شما ممکن است یکی از اولین علائم باشد. پزشک شما ممکن است پروتئینوری را در آزمایش ادرار در طول یک آزمایش معمول فیزیکی تشخیص دهد.
علائم پروتئین در ادرار
اکثر افرادی که پروتئینوری دارند هیچ علامتی را متوجه نمی شوند، به خصوص در موارد اولیه یا خفیف.
با گذشت زمان، با بدتر شدن، ممکن است علائم زیر را تجربه کنند:
- ادرار کف آلود یا حباب دار
- تورم (ادم) در دست ها، پاها، شکم و صورت
- دفعات ادرار کردن
- تنگی نفس
- خستگی
- از دست دادن اشتها
- ناراحتی معده و استفراغ
- گرفتگی عضلات در شب
چه چیزی باعث پروتئینوری می شود؟
برخی از چیزهای رایج می توانند باعث پروتئینوری شوند. این شامل:
- کم آبی بدن
- التهاب
- فشار خون پایین
- تب
- فعالیت شدید
- استرس بالا
- سنگ کلیه
- مصرف روزانه آسپرین
- دمای بسیار پایین
شرایطی که به کلیه های شما آسیب می زند همچنین می تواند باعث شود که پروتئین بیش از حد در ادرار شما وجود داشته باشد. دو مورد شایع دیابت و فشار خون بالا هستند.
سایر شرایط جدی که می توانند باعث پروتئینوری شوند عبارتند از:
- اختلالات ایمنی مانند لوپوس
- التهاب کلیه (گلومرولونفریت)
- سرطان خون به نام مولتیپل میلوما
- پره اکلامپسی که زنان باردار را تحت تاثیر قرار می دهد
- تجمع پروتئین در اندام های شما (آمیلوئیدوز)
- بیماری قلب و عروقی
- همولیز داخل عروقی، وضعیتی که در آن گلبول های قرمز خون از بین می روند
- سرطان کلیه
- نارسایی قلبی
عوامل خطر پروتئین در ادرار
مواردی که ممکن است احتمال وجود پروتئین در ادرار شما را افزایش دهد عبارتند از:
- چاقی
- سن بالای 65 سال
- سابقه خانوادگی بیماری کلیوی
- تبار آفریقایی آمریکایی، بومی آمریکایی، اسپانیایی تبار یا جزایر اقیانوس آرام
برخی افراد در حالت ایستاده پروتئین بیشتری وارد ادرار می کنند تا زمانی که دراز کشیده اند. این وضعیت پروتئینوری ارتواستاتیک نامیده می شود.
تشخیص پروتئین در ادرار
یک آزمایش ادرار به نام آنالیز ادرار می تواند نشان دهد که آیا شما پروتئین زیادی در ادرار خود دارید یا خیر. ابتدا در یک ظرف ادرار می کنید. یک تکنسین آزمایشگاه چوبی در آن فرو می‌کند که انتهای آن مواد شیمیایی قرار دارد. اگر رنگ چوب تغییر کند، نشانه پروتئین بیش از حد است. ممکن است لازم باشد این آزمایش را بیش از یک بار انجام دهید تا بفهمید پروتئین چقدر در آنجا وجود دارد.
تکنسین همچنین ادرار را زیر میکروسکوپ بررسی می کند. آنها در حال بررسی چیزهایی هستند که نباید وجود داشته باشند، که ممکن است به معنای مشکلات کلیوی باشد.
- این موارد شامل گلبول های قرمز و سفید، کریستال ها و باکتری ها هستند.
اگر پزشک شما مشکوک به بیماری کلیوی باشد، ممکن است نیاز به انجام سایر آزمایشات ادرار داشته باشید. پزشک شما همچنین ممکن است دستور دهد:
- آزمایشات خون اینها مواد شیمیایی خاصی را اندازه گیری می کنند تا میزان عملکرد کلیه های شما را بررسی کنند.
- تست های تصویربرداری سی تی اسکن و سونوگرافی می تواند سنگ کلیه، تومورها یا سایر انسدادها را تشخیص دهد.
- بیوپسی کلیه ممکن است پزشک شما نیاز به نمونه کوچکی از بافت کلیه بگیرد تا تکنسین آزمایشگاه بتواند آن را زیر میکروسکوپ ببیند.
درمان پروتئین در ادرار
پروتئینوری نشانه بیماری دیگری است. بنابراین درمان بستگی به کشف علت آن دارد. اگر پروتئینوری خفیف باشد یا فقط برای مدت کوتاهی طول بکشد، ممکن است نیازی به درمان نداشته باشید. اما درمان بیماری کلیوی قبل از اینکه منجر به نارسایی کلیه شود بسیار مهم است.
پزشک شما ممکن است دارو تجویز کند، به خصوص اگر دیابت و یا فشار خون بالا دارید.
کلیه ها مانع ورود محتویات خون به ادرار می شوند
نتیجه آزمایش‌ها نشان داده در ادرارش پروتئین وجود دارد و آن‌قدر ترسیده که جرات نمی‌کند برود پیش دکتر، مبادا به او بگویند بیماری کلیوی دارد یا کلیه‌هایش از کار افتاده است، اما وجود پروتئین در ادرار می‌تواند اینقدر وحشتناک باشد؟
دکتر محمدرضا صفری نژاد، متخصص اورولوژی می گوید: یکی از مهم ترین نشانه های بیماری کلیوی وجود پروتئین در ادرار است که البته در شرایط طبیعی خود بیمار نمی تواند آن را تشخیص دهد، مگر این که پیشرفت کند. به گفته او، به وجود پروتئین در ادرار «پروتئینوری» گفته می شود. البته در واقع آلبومین در ادرار است چون آلبومین که نوعی پروتئین است، وارد ادرار می شود.
در بافت کلیه ها عضوی وجود دارد که مانع ورود محتویات خون که یکی از آنها پروتئین است ـ به ادرار می شود و مانند فیلتر عمل می کند. دکتر صفری نژاد با بیان این مطلب می افزاید: نام این فیلترها گلومرول هاست که اگر دچار مشکل شوند یا به هر دلیل آسیب ببینند، پروتئین از خون خارج و وارد ادرار می شود که نوعی بیماری محسوب می شود. او ادامه می دهد: در نتایج آزمایش ادرار معمولی، ممکن است گزارش شود پروتئین ادرار بیمار مثبت است و میزان این پروتئین برای پزشک اهمیت دارد.
حداکثر میزان قابل قبول پروتئین در ادرار
دکتر صفری نژاد می گوید: حداکثر میزان قابل قبول پروتئین در ادرار 24 ساعته یک فرد طبیعی، 150 میلی گرم است و نباید بیشتر از آن شود. او درباره نشانه های دفع پروتئین در ادرار توضیح می دهد: در مراحل اولیه فرد به هیچ وجه نمی تواند به وجود پروتئین در ادرارش و دفع آن پی ببرد و این موضوع فقط با مشاهده نتیجه آزمایش قابل تشخیص است.
این متخصص کلیه و مجاری ادرار ادامه می دهد: اگر میزان آلبومین ادرار از مقادیر مشخصی بیشتر شود، هم ادرار کف آلود می شود و هم بدن بیمار شروع می کند به ورم کردن به طوری که دست ها، پاها، صورت و ساق پاها دچار تورم خواهد شد.
چه کسانی بیشتر دچار پروتئینوری می شوند؟
دکتر صفری نژاد به این پرسش این گونه پاسخ می دهد: سردسته آنها مبتلایان دیابت هستند. چه دیابت نوع 1 و چه دیابت نوع 2. دومین گروه، افراد دچار فشارخون هستند و سومین گروه کسانی که سابقه بیماری کلیوی دارند. به گفته این استاد دانشگاه، افراد دچار بیماری های التهابی گلومرول ها هم مستعد این هستند که پروتئین از خون به ادرارشان برود. البته بیماری های زیادی هستند که می توانند باعث دفع پروتئین در ادرار شوند.
دیابتی ها بیشتر در معرض خطرند
به گفته این متخصص کلیه، بهترین نشانه چگونگی عملکرد کلیه در بیماران دیابتی، وجود پروتئین در ادرار است. او با اشاره به این که یکی از شایع ترین علل نارسایی مزمن کلیه ـ که منجر به پیوند کلیه می شود ـ دیابت است، می گوید: انجمن دیابت آمریکا توصیه می کند، دیابتی ها مرتب آزمایش ادرار دهند تا مشخص شود پروتئین دفع می کنند یا نه. هر قدر میزان پروتئین ادرار با گذشت زمان بیشتر شود، نشان می دهد کلیه ها بیشتر آسیب دیده اند.
تشخیص دفع پروتئین با آزمایش ادرار 24 ساعته
می توان گفت وجود پروتئین در ادرار نشانه مهمی است که معلوم می کند کلیه ما بیمار است. دکتر صفری نژاد می گوید: نتیجه آزمایش ادرار ساده نمی تواند وجود آلبومین یا پروتئین را در ادرار نشان دهد. روش مهم، جمع آوری ادرار بیست و چهار ساعته است. برای انجام این آزمایش، آزمایشگاه به بیمار ظرفی می دهد که طی ساعت ادرارش را جمع کند و بعد میزان پروتئین ادرار دقیق اندازه گیری می شود.
این استاد دانشگاه توضیح می دهد: امروزه این کار سخت، کمتر انجام می شود و به جای آن میزان پروتئین و کراتینین را در هر نمونه از ادرار بیمار و نسبت پروتئین به کراتینین ادرار را اندازه می گیرند. اگر این میزان بیشتر از 30 باشد، نشان دهنده وجود پروتئینوری یا وجود مرضی پروتئین در ادرار است و این بیماران باید بیشتر مراقب سلامتشان باشند. او ادامه می دهد: کراتینین خون نشانه دقیقی است که عملکرد کلیه را نشان می دهد و با اندازه گیری آن می توانیم به میزان خونی که کلیه ها در هر دقیقه از مواد زائد تصفیه می کنند، پی ببریم. اگر این میزان کمتر از 60 میلی لیتر در دقیقه باشد، نشان دهنده آسیب شدید کلیوی است.
بیمار دچار دفع پروتئین چه کند؟
به گفته دکتر صفری نژاد، بیماران دچار دفع پروتئین، یا دیابتی هستند یا فشارخونی یا بیماران دیابتی ای که دچار فشارخون هستند. قند و فشارخون این بیماران باید کاهش یابد و داروهای مخصوصی استفاده کنند تا هم فشارخون و هم میزان دفع پروتئین از کلیه هایشان کنترل شود. این داروها می توانند جلوی پیشرفت پروتئینوری را در این افراد بگیرند.
نکته هایی که باید به آن دقت کرد
دفع پروتئین، نشانه یک بیماری است و خودش بیماری محسوب نمی شود، بنابراین باید دنبال این بگردیم که چرا پروتئین از طریق ادرار دفع می شود. دکتر صفری نژاد با بیان این مطلب می افزاید: ممکن است علت آن دیابت یا یک بیماری مزمن کلیوی باشد. این بیماری مزمن کلیوی هم ممکن است ناشی از دیابت یا فشارخون بالا باشد. او تاکید می کند: دفع پروتئین از ادرار در افراد مسن، با وزن بالا، دیابتی، دچار فشارخون و با سابقه بیماری کلیوی در خانواده و سیاهپوست ها بیشتر اتفاق می افتد و خطرناک تر است.
اگر پروتئینوری درمان نشود
دکتر صفری نژاد تاکید می کند: اگر ادرار کسی دارای پروتئین باشد و این میزان به صورت پیش رونده زیاد شود، نارسایی کلیه ایجاد خواهد کرد و فرد به مرحله ای می رسد که نارسایی کامل کلیه اتفاق می افتد و کار به دیالیز و پیوند می کشد. پس اگر به وجود پروتئین در ادرار اهمیت داده نشود، پیشرفت می کند. این متخصص کلیه می گوید: حتی اگر مقدار کمی پروتئین در ادرار باشد، به بیمار توصیه می شود برای بررسی آن شش ماه دیگر آزمایش ادرار دهد و اگر ببینیم باز هم پروتئین در ادرار وجود دارد یا حتی اگر ببینیم پروتئین به مقدار مختصر در حال افزایش است، نشانه مهمی از وجود بیماری مهم کلیوی محسوب می شود.
